Houd je verse maden in topconditie!
Maden kopen in de buurt, maar hoe houd je de maden vers en in topconditie?
Oorsprong van de made
Maden zijn bij alle vissers wel bekend. Deze kleine witte beestjes zijn een ideaal aas omdat ze betaalbaar zijn, op de haak blijven, lang in leven blijven onder water en bovenal bijna alle vissen er dol op zijn! Maden komen overal vandaan en zijn er voor je het weet. Oud vlees of kipresten trekken al snel vliegen aan, die er graag hun eitjes in leggen. Toch kweken maar weinig vissers zelf maden, de meesten gaan liever naar de hengelsportzaak. Dat is begrijpelijk, want maden kweken is een heel vies en smerig werkje. In Nederland zijn er nauwelijks madenkwekers. Ons land is te dichtbevolkt voor een bedrijf dat voortdurend met bedorven vlees en vis werkt. Onze maden komen daarom meestal uit landen met minder strenge wetgeving, zoals Frankrijk, Italië en Engeland.
Vliegen leggen eitjes en deze eitjes veranderen binnen enkele dagen in maden. Maden zijn de larven van vliegen. De snelheid waarmee een ei in een made verandert, hangt vooral af van de temperatuur en het soort vlieg. Zodra de made uit het ei is gekomen, begint hij onmiddellijk te eten en groeit snel. Tijdens deze groei vervelt de made meerdere malen, tot hij na enkele dagen zijn laatste huidje begint af te werpen. De laatste huid wordt roodbruin en hard. De made verandert dan in een pop, door vissers ook wel “caster(s)” genoemd. In deze harde roodbruine nimf ontwikkelt de made zich tot een complete vlieg. Als volwassen vlieg komt de vlieg uit zijn nimf.
Verschillende soorten maden
In een hengelsportzaak vind je meestal drie verschillende soorten maden. De pinkies, de grote maden en de caster. Elke made heeft een zichtbare zwarte plek in zijn lichaam. Dit is de maag en de maag kan ons veel vertellen over de versheid van de made.
Na een tijdje zal deze zwarte vlek niet meer zichtbaar zijn, omdat de maag dan leeg is. Als de maag leeg is, begint de made te veranderen. Verse maden hebben dus altijd een zichtbare zwarte vlek, oftewel een volle maag.
Pinkies
Dit zijn kleine maden van de groene keizersvlieg, vaak met een klein roze/wit kleurtje. Ze worden vaak door het aas gemengd. Ze verzadigen de vis minder snel ter plaatse en zorgen ervoor dat je aasbal sneller valt. Deze kleine maden, ook wel pinkies genoemd, kunnen ook als aas worden gebruikt. Het is aan te raden om pinkies te gebruiken als je op kleine vis mikt. Maar ook in de winter, wanneer de vissen voorzichtiger azen, kan een pinkie een twijfelende vis overtuigen. Pinkies zijn geen “baby maden” zoals veel mensen denken.
Caster maden
Caster maden zijn larven van de blauwe vlieg. Ze worden caster maden genoemd omdat ze zeer snel verpoppen. Binnen enkele dagen kruipen deze maden niet meer en zijn ze al veranderd in vliegen. Deze bruine caster maden zijn erg populair bij vissen, en dus ook bij vissers! Je komt ze vaak tegen in de wedstrijdwereld, waar ze bekend staan als goed aas voor grotere vissen. Wanneer de made is veranderd in een caster, krijgt deze een andere kleur. Na een tijdje wordt deze kleur donkerder, totdat de vlieg tevoorschijn komt. Des te lichter een caster is, des te zwaarder hij zal zijn. Donkere caster zijn zo licht dat ze drijven. Ze worden vaak gebruikt als aas.
Grote maden
Deze maden worden vaak “vismaden” genoemd en zijn het meest populair in de hengelsport. Grote maden zijn larven van de visvlieg en worden vaak in Frankrijk gekweekt. Deze maden verpoppen veel langzamer dan caster maden en zijn daarom ideaal voor sportvissers.
Wanneer ze op een koele plaats worden bewaard, zijn ze twee tot drie weken houdbaar. Deze maden worden in de visserij vaak “vismaden” genoemd.
Bewaren van de maden
Maden moeten worden bewaard in de koelkast. De kou vertraagt het verpoppingsproces, zodat het langer duurt voordat de maden in een caster veranderen. In veel huishoudens is het bewaren van maden in de koelkast vrij lastig. Vooral wanneer maden zijn ontsnapt uit een doos die niet goed is afgesloten. Om de kans op ontsnappen te verkleinen, kun je een panty om het doosje binden. Als je graag met pinkies vist, is zo’n panty ook een goede tip. Pinkies kunnen door verrassend kleine gaatjes kruipen. Soms zelfs door gaatjes in je madendoos zo groot als een speldenprik. Als je thuis de keuze hebt tussen een “drankkoelkast” of de koelkast met de dagelijkse boodschappen, is de “drankkoelkast” het beste aan te bevelen!
Eenmaal buiten de koelkast zul je merken dat maden actiever worden naarmate de temperatuur stijgt. Ze bewegen meer en kruipen tegen elkaar aan, waardoor de temperatuur in de maden nog meer stijgt. De maden gaan zweten en beginnen een vieze ammoniakachtige lucht af te scheiden.
Deze vieze lucht wordt door de vissen niet op prijs gesteld, dus willen we dat zoveel mogelijk vermijden. Wanneer we de maden in het zaagsel of maïsmeel laten kruipen, neemt dit het vocht van de maden op. Hierdoor blijven de maden droger en, omdat er minder contact is tussen de maden, ook veel verser. Je zult merken dat de ammoniakgeur veel minder doordringt. Het zaagsel en het maïsmeel absorberen het vocht dat de maden afscheiden.
Zeef je maden!
Natuurlijk willen we dat vieze zaagsel of meel niet in ons voedsel of viswater. Om de droge, schone maden te scheiden van het meel, de madenvellen en al het andere afval, moet je ze zeven. Hiervoor zijn allerlei madenzeven met verschillende maaswijdten verkrijgbaar. Voor normale maden is een zeef met een maaswijdte van 4 mm voldoende. Giet de maden op de zeef en laat ze vanzelf door de gaatjes kruipen. Al het afval blijft dan op de zeef liggen en jij krijgt schone maden. Op deze schone maden kun je vervolgens nieuw zaagsel of bloem strooien, zodat ze langer droog blijven.
Als je eenmaal aan de waterkant bent, kun je de maden het beste in de schaduw op een koele plek bewaren. Je kunt ze ook bewaren in een koelbox of zak. Pas op voor condensatie! Vocht zorgt ervoor dat je maden zich vastklampen aan het gladde oppervlak van je madendoos. En als ze zich eenmaal vastzetten, is het wachten op een ontsnapping van de maden!
Tip:
Probeer eens een imitatieworm! Deze drijvende maden zijn niet van echte maden te onderscheiden en doen het erg goed in combinatie met een echte made. Dankzij de drijvende made drijft deze combinatie veel natuurlijker in het water en zal deze eerder worden opgemerkt. Ook ideaal om mee te nemen op vakantie! Kun je de eerste dagen geen viswinkel in de buurt vinden? Geen probleem, je hebt altijd nog imitatiemaden!
Veelgestelde vragen over maden
Maden kun je het hele jaar door kopen bij een hengelsport winkel bij jou in de buurt. Dierenspeciaalzaken hebben vaak pas vanaf april tot en met oktober maden op voorraad, ook de Welkoop winkels hebben vaak de periode met mooi weer maden op voorraad.
Rode maden werden jarenlang gekweekt met een chemische stof, doordat deze verboden is geworden zijn rode maden ook verboden geworden in Nederland.
Nagenoeg alle zoetwatervissen zijn te vangen aan maden. Met name voorn, brasem, kolblei, baars, zeelt en karper zijn erg goed te vangen aan verse maden.